Tắc mật thường gặp ở đối tượng nào và các biện pháp phòng ngừa là gì?

Tắc mật là gì?

Mật là dịch tiết ngoại tiết của tế bào gan và được sản xuất liên tục để hỗ trợ quá trình tiêu hóa chất béo. 50% lượng mật được tạo ra được đổ trực tiếp từ gan vào tá tràng thông qua hệ thống ống dẫn mật, sau đó thoát vào ống mật chủ. 50% mật còn lại được dự trữ bên trong túi mật.

Tắc mật là sự tắc nghẽn ở bất kỳ vị trí nào của ống dẫn mật khi mang mật từ gan đến túi mật hoặc từ túi mật đến ruột non, khiến mật tích tụ lại trong gan.

Những dấu hiệu và triệu chứng của Tắc mật

Các triệu chứng thường gặp của tắc mật:

Bilirubin tích tụ trong máu và sau đó lắng đọng ở da gây ra vàng da.

Nước tiểu sẫm màu, phân nhạt.

Đau bụng phía trên bên phải.

Sốt, mệt mỏi.

Ngứa.

Buồn nôn, nôn.

Giảm cân, giảm ngon miệng.

Tác động của Tắc mật đối với sức khỏe

Ngoài việc gây đau, tắc mật còn có ảnh hưởng xấu đến chức năng gan và quá trình hấp thu các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K). Bên cạnh đó, tắc mật còn gây ngứa, khó chịu và làm tăng nồng độ bilirubin dẫn đến vàng da.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh Tắc mật

Sau khoảng 1 tháng tắc mật nghiêm trọng, bắt đầu gây tổn thương tế bào gan. Tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến xơ gan mật thứ phát hoặc viêm túi mật.

Ứ mật dai dẳng do bất kỳ nguyên nhân nào cũng có thể gây ra bệnh u vàng xanthomatosis ở da, xương và dây thần kinh ngoại vi do sự lắng đọng cholesterol.

Bệnh nhân bị tắc mật sau phẫu thuật đường mật khả năng bị suy thận cấp tính có thể do muối mật, sắc tố, nội độc tố hoặc chất trung gian gây viêm gây độc cho thận. Những bệnh nhân cao tuổi bị vàng da nặng có nguy cơ cao suy thận sau mổ.

Hơn nữa, khi bị tắc mật, ứ mật, muối mật không đến được ruột dẫn đến tình trạng kém hấp thu chất béo kèm theo tăng tiết mỡ gây suy dinh dưỡng. Ngoài ra, các vitamin A, D, E, K tan trong chất béo không được hấp thu gây thiếu hụt vitamin. Ở bệnh nhân có rối loạn đông máu (PT kéo dài), các biến chứng này có thể phức tạp hơn.

Nếu không được điều trị hợp lý, còn có thể xảy ra các biến chứng như nhiễm trùng, nhiễm trùng huyết rất nguy hiểm.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến Tắc mật

Tắc mật thường do 2 nguyên nhân chính là trong gan và ngoài gan.

Nguyên nhân trong gan:

• Nhiễm trùng và xơ gan mật.

• Viêm gan.

• Dùng các thuốc gây tổn thương trực tiếp tế bào gan và cản trở chuyển hóa (steroid đồng hóa và chlorpromazine gây ra tình trạng ứ mật, lợi tiểu thiazid làm tăng nhẹ nguy cơ bị sỏi mật, amoxicillin/acid clavulanic có thể gây ứ mật cấp tính).

Nguyên nhân ngoài gan:

• Nguyên nhân nội sinh: Bệnh sỏi mật (là nguyên nhân phổ biến nhất gây tắc mật), u, teo đường mật, nhiễm ký sinh trùng, viêm đường mật xơ cứng nguyên phát (PSC), bệnh đường mật liên quan đến AIDS, bệnh lao mật, hẹp đường mật, nang đường mật gây tắc mật chức năng.

• Nguyên nhân ngoại sinh: Sự chèn ép bên ngoài ống dẫn mật do khối u, viêm tụy (cấp tính và mạn tính), nang giả tụy, tổn thương sau phẫu thuật cắt túi mật, hậu quả của tăng áp lực tĩnh mạch cửa, sỏi đường mật dẫn đến căng túi mật sau đó.