Tự kỷ: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Tự kỷ là gì?

Tự kỷ (Autism), hay còn được gọi là rối loạn phổ tự kỷ, là một dạng rối loạn phát triển thần kinh. Đặc trưng của tự kỷ bao gồm khó khăn trong giao tiếp và tương tác xã hội, hành vi ngôn ngữ bị hạn chế, và thói quen hoặc sở thích lặp đi lặp lại. Đây là tình trạng liên quan đến những thay đổi chức năng của não bộ.

Các loại tự kỷ phổ biến:

• Tự kỷ bẩm sinh: Phát triển từ sơ sinh đến 3 tuổi, trẻ chậm phát triển.
• Tự kỷ không điển hình: Phát triển bình thường từ 12-30 tháng tuổi.

Tìm hiểu thêm: Các mức độ của rối loạn phổ tự kỷ và triệu chứng

Những dấu hiệu của tự kỷ

Mặc dù biểu hiện của bệnh tự kỷ có thể khác nhau tùy theo từng cá nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh, nhưng có một số dấu hiệu chính thường thấy ở hầu hết người bệnh, bao gồm:

Trong giao tiếp và mối quan hệ xã hội:

• Người tự kỷ thường thể hiện sự thiếu biểu cảm trên nét mặt và tư thế cơ thể không tự nhiên.
• Họ gặp khó khăn trong việc thiết lập và duy trì tình bạn, cũng như giao tiếp với người cùng trang lứa.
• Khó khăn trong việc chia sẻ và thấu hiểu cảm xúc của người khác, dẫn đến thiếu sự đồng cảm.

Trong học tập và công việc:

• Khoảng 40% người tự kỷ không thể nói chuyện; những người có thể nói chuyện thường khó khăn trong việc bắt đầu hoặc duy trì cuộc trò chuyện.
• Họ thường lặp lại từ ngữ và có khuynh hướng rập khuôn trong sử dụng ngôn ngữ.
• Có thể gặp khó khăn trong việc hiểu được ý nghĩa sâu xa của lời nói, như những lời đùa cợt hay biểu hiện vui vẻ.

Trong hành vi cá nhân:

• Thường tập trung quá mức vào một chi tiết cụ thể của vật thể thay vì toàn bộ.
• Có sở thích đặc biệt và dành nhiều thời gian cho chúng, chẳng hạn như trò chơi điện tử hoặc sưu tầm thẻ.
• Biểu hiện hành vi lặp đi lặp lại một cách máy móc.

Phát hiện sớm và can thiệp kịp thời: Nhận biết dấu hiệu trẻ tự kỷ theo từng độ tuổi như thế nào?

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh tự kỷ

Các vấn đề về tương tác xã hội, giao tiếp và hành vi có thể dẫn đến:

• Khó khăn trong công việc và học tập;
• Không có khả năng sống độc lập;
• Cách ly xã hội;
• Căng thẳng trong gia đình;
• Nạn nhân và bị bắt nạt.

Hiểu rõ hơn để tránh biến chứng: Tác hại nếu không giao tiếp xã hội trong một thời gian dài

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Can thiệp kịp thời: Khám tâm lý ở đâu đảm bảo uy tín và chất lượng?

Nguyên nhân dẫn đến tự kỷ

Nguyên nhân chính xác của tự kỷ vẫn chưa được biết. Tuy nhiên có một số nguyên nhân phổ biến sau:

• Gen: Các nghiên cứu cho thấy rằng gen đóng vai trò quan trọng, với hơn 100 gen có thể liên quan. Mỗi người mắc tự kỷ có thể có những biến thể gen khác nhau.
• Môi trường: Yếu tố như tuổi tác cao của cha mẹ, tiếp xúc với ô nhiễm không khí hoặc thuốc trừ sâu, và các vấn đề sức khỏe của mẹ trong thời kỳ mang thai có thể tăng nguy cơ​.
• Yếu tố gia đình: Có anh chị em mắc tự kỷ hoặc các điều kiện gen, nhiễm sắc thể cụ thể như hội chứng Fragile X cũng làm tăng nguy cơ​.
• Biến cố khi sinh: Các biến chứng khi sinh có thể ảnh hưởng đến nguy cơ​.

Hiểu rõ nguyên nhân và phòng ngừa: Nguyên nhân trẻ tự kỷ và cách phòng tránh bố mẹ nên biết