Một số phương pháp phục hồi chức năng thoái hóa cột sống thắt lưng

Theo số liệu thống kê, có khoảng 80% người trưởng thành bị đau thắt lưng. Trong đó, 50% người bệnh sẽ khỏi trong vòng 2 tuần, nhưng sau đó bệnh có thể tái phát nhiều lần và từ 10 - 30% còn lại sẽ chuyển qua đau thắt lưng mạn tính. Dưới đây là một số phương pháp phục hồi chức năng thoái hóa cột sống thắt lưng để đẩy lùi triệu chứng đau của căn bệnh này hiệu quả.

Vì đâu bệnh nhân bị đau cột sống thắt lưng?

Có nhiều nguyên nhân gây đau vùng thắt lưng, thường được chia thành hai nhóm chính: đau do nguyên nhân cơ học hoặc đau là triệu chứng của một bệnh toàn thể.

• Đau vùng thắt lưng do nguyên nhân cơ học: Nguyên nhân này chiếm tới 90 - 95%, diễn biến thường lành tính, bao gồm: Đau do căng dãn dây chằng quá mức, người bị thoái hóa cột sống thắt lưng, đau do thoát vị đĩa đệm, đau thần kinh tọa, đau do bị viêm cột sống dính khớp, hẹp ống sống gây đau thắt lưng.
• Đau thắt lưng triệu chứng: Có thể đau do bệnh loãng xương, loạn sản, rối loạn chuyển hoá, các bệnh khớp mạn tính, đau do u hoặc ung thư, đau thắt lưng phóng chiếu do các bệnh lý nội tạng (sỏi thận, loét hành tá tràng,...) viêm nhiễm phụ khoa, u xơ tuyến tiền liệt… Thường dạng này sẽ đau kiểu viêm, đau cả khi không vận động.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến đau cột sống thắt lưng

Các phương pháp và kỹ thuật phục hồi chức năng

Sau khi đã xác định rõ nguyên nhân gây đau cột sống thắt lưng thì chúng ta mới có thể lựa chọn các phương pháp phục hồi chức năng thoái hóa cột sống thắt lưng hiệu quả

Một số kỹ thuật phục hồi chức năng

Nếu đau thắt lưng do nguyên nhân cơ học, tùy vào nguyên nhân mà có thể áp dụng các kỹ thuật sau:

• Trong giai đoạn dưỡng bệnh nên nghỉ tại giường với tư thế thoải mái nhất, có thể nằm nghiêng hoặc nằm ngửa với khớp háng gấp 45°, đặt một chiếc gối dưới đầu gối để làm thư giãn cơ vùng thắt lưng và cơ ụ ngồi.
• Áp dụng các kỹ thuật vật lý trị liệu thoái hóa cột sống lưng như: Hồng ngoại, quấn nóng paraffin, siêu âm, sóng ngắn,... nhằm giảm đau, giãn cơ, gia tăng tuần hoàn máu. Áp dụng ngày 1 – 2 lần, mỗi lần từ 10 – 20 phút.
• Thực hiện các kỹ thuật xoa bóp, di động mô mềm ở vùng thắt lưng và chân bị bệnh để hỗ trợ thư giãn cơ và khớp sâu, giảm đau.
• Kéo dãn cột sống: Kéo dãn cột sống có thể thực hiện bằng tay trong giai đoạn cấp hoặc bằng máy trong giai đoạn bán cấp và mãn tính, thực hiện 1 – 2 lần/ngày, mỗi lần 15 – 20 phút. Nên áp dụng đối với trường hợp thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm.
• Thủy trị liệu: Đây là biện pháp thông qua tác dụng của nhiệt và tác dụng đè ép hoặc nâng đỡ của nước để tạo sự thư giãn, điều trị các rối loạn do bệnh gây ra.
• Sử dụng áo, nẹp trợ giúp: Áo hoặc nẹp giúp giảm đau và hỗ trợ chịu lực cho vùng cột sống thắt lưng.
• Các bài tập vận động: Các bài tập có thể tăng cường sức mạnh cơ vùng bụng và thắt lưng, giúp giảm tải trọng cho cột sống, tạo sự mềm dẻo, ổn định thân người khi di chuyển.
• Luyện dáng đi đúng và chỉnh sửa tư thế sai: Các tư thế làm việc có thể làm mất cân bằng cột sống cần được điều chỉnh để tránh tái phát đau cột sống thắt lưng. Hạn chế mang vác vật nặng hoặc nếu phải mang vác nặng thì phải giữ tư thế lưng thẳng và khung chậu nghiêng ra sau. 
• Hoạt động trị liệu nên kết hợp với chương trình tập luyện vận động tăng tiến dần để tránh hiện tượng gây biến đổi cấu trúc, biến dạng hệ cơ xương sau này.
• Tư vấn cho người bệnh cách phòng tránh đau tái phát cũng như giúp bảo vệ cột sống tốt hơn. Người bệnh thoái hoá cột sống lưng có nên đạp xe không? Đáp án là nên thường xuyên bơi lội, đi bộ, đạp xe,... nhưng không được quá sức. Giảm cân nếu thừa cân. Chọn nghề phù hợp tùy theo mức độ tổn thương cột sống thắt lưng.

Đi bộ nhẹ nhàng có thể giúp hỗ trợ điều trị đau cột sống thắt lưng

Kết hợp điều trị nội khoa

Người bị thoái hóa cột sống lưng uống thuốc gì? Trong điều trị đau thắt lưng do nguyên nhân cơ học, ngoài các bài tập phục hồi chức năng thường sẽ kết hợp sử dụng ba nhóm thuốc chống viêm không steroid, thuốc giảm đau và thuốc giãn cơ để tăng hiệu quả điều trị:

• Thuốc chống viêm không steroid: Dùng đường tiêm khi đau nhiều, đường uống khi đau ít hoặc giai đoạn bán cấp. Một số loại thuốc thường dùng như: Diclofenac (Voltarene) 50 mg: Piroxycam (Feldence), Ticotil® 20 mg, Meloxicam (Mobic) 7,5 mg, Celecoxib (Celebrex) 200 mg.
• Thuốc giảm đau: Paracetamol 500 mg. Nếu đau nhiều có thể uống Efferangan Codein, Ultracet.
• Thuốc giãn cơ: Tolperisone (Mydocalm) 150 mg, Eperisone (Myonal).

Trong một số trường hợp bị đau thắt lưng mạn tính hoặc đau thần kinh tọa kèm, ngoài cơ chế đau tiếp nhận còn có cơ chế đau thần kinh thì có thể kết hợp dùng thuốc giảm đau thần kinh nhóm Gabapenthin (Neurontin) 300 – 2700 mg/ngày, Pregaibaline (Lyrica) 75 – 600 mg/ngày.

Các bác sĩ sẽ cân nhắc cho người bệnh uống các loại thuốc giảm đau

Các biện pháp kết hợp điều trị khác

Can thiệp thay đổi nhận thức – hành vi: Giúp bệnh nhân sống chung với bệnh và kiểm soát tốt tình trạng đau mạn tính.

Tâm lý trị liệu: Thường áp dụng khi người bệnh bị rối loạn lo âu, căng thẳng, trầm cảm.

Can thiệp thủ thuật tại chỗ: Phong bế cạnh cột sống thắt lưng, rễ thần kinh ở khu vực lỗ ghép, hốc xương cùng và tiêm ngoài màng cứng. Chỉ áp dụng khi có dấu hiệu kích thích hoặc bị chèn ép rễ thần kinh.

Can thiệp phẫu thuật: Chỉ áp dụng khi điều trị bảo tồn không có hiệu quả hoặc tình trạng chuyển biến nặng. Bạn có thể tìm hiểu mổ thoái hoá cột sống bao nhiêu tiền.

Theo dõi bệnh tình và tái khám

Đau thắt lưng có thể trở thành mãn tính. Do đó cần có kế hoạch theo dõi và tái khám định kỳ hàng tháng hoặc tái khám 3 tháng/lần để kịp thời phát hiện các biến chứng thoái hóa cột sống thắt lưng không mong muốn hoặc các triệu chứng bệnh nặng cũng như thay đổi phương pháp điều trị thích hợp.

Trên đây là một số thông tin về các biện pháp phục hồi chức năng thoái hóa cột sống thắt lưng. Hi vọng với những thông tin hữu ích trên, quý đọc giả có thể lựa chọn cho mình biện pháp phù hợp để quá trình điều trị đạt hiệu quả cao.

Xem thêm: 

• Bệnh nhân thoái hóa cột sống thắt lưng có nên tập yoga không?
• Thoái hóa cột sống lưng nên ăn gì nhanh khỏi bệnh?

Như Nguyễn

Nguồn: Tổng hợp