Đau cột sống là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Cột sống gồm các đốt sống, các đĩa đệm và hệ thống dây chằng - là bộ phận kết nối giữa các phần khác nhau trong hệ thống xương. Cột sống có 33 đốt sống chia làm 5 đoạn: Cổ, ngực, lưng, cùng và cụt. Nhờ có cột sống mà chúng ta có thể thực hiện mọi tư thế dễ dàng, chẳng hạn như tư thế đứng thẳng, tư thế vặn mình, uốn cong,… từ đó vận động cơ thể linh hoạt.

Đau cột sống là tình trạng cảm giác đau nhức dọc theo cột sống, từ cổ đến lưng dưới. Nguyên nhân có thể từ dị tật cột sống bẩm sinh, chấn thương, căng cơ, thoái hóa cột sống hoặc rối loạn khác. Mức độ cơn đau rất đa dạng, bệnh nhân có thể chỉ gặp cảm giác tê ngứa, nóng ran, đau âm ỉ hoặc nghiêm trọng hơn là đau nhói, dữ dội không thể chịu đựng.

Hiện nay, tỷ lệ người bị đau cột sống đang có xu hướng trẻ hoá do chế độ ăn uống không lành mạnh, ít vận động, áp lực từ công việc và cuộc sống... Cần xác định rõ nguyên nhân gây đau cột sống để tiến hành điều trị phù hợp.

Những dấu hiệu và triệu chứng của đau cột sống

Các dấu hiệu và triệu chứng thông thường có thể gặp của bệnh lý cột sống là:

• Đau âm ỉ hoặc dữ dội, tê buốt, căng cứng dọc theo cột sống. Cơn đau có thể giới hạn tại một điểm hoặc bao phủ cả vùng rộng lớn.
• Tê, ngứa ran ở cánh tay, trên hoặc dưới đầu gối.
• Đau vai, nhức đầu (đau đầu).
• Đau nhói, lan tỏa từ lưng xuống mông, đến mặt sau đùi, bắp chân và ngón chân.
• Đau liên tục ở phần giữa hoặc phần dưới thắt lưng, đặc biệt sau khi đứng hoặc ngồi trong một thời gian dài.
• Cơn đau tăng dần khi sờ nắn thăm khám.
• Cứng vùng thắt lưng, hạn chế phạm vi chuyển động.

Dấu hiệu nguy hiểm

• Mất khả năng kiểm soát bàng quang và ruột kèm theo yếu cả hai chân.
• Ung thư đã được chẩn đoán hoặc đang nghi ngờ.
• Sốt cao hoặc ớn lạnh.
• Bất thường đường tiêu hóa như đau khu trú ở bụng, dấu hiệu phúc mạc, phân đen hoặc nôn máu.
• Các yếu tố nguy cơ nhiễm trùng.
• Mất chức năng vận động đáng chú ý như khả năng đi nhón chân hoặc gót chân.

Hiểu rõ triệu chứng, hành động ngay: Tự nhiên bị đau lưng là triệu chứng của bệnh lý nào?

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân tại cột sống

Hầu hết bệnh lý cột sống gây đau thường do rối loạn cơ học không đặc hiệu. Tuy nhiên, nguyên nhân gây đau lưng, đặc biệt là do cơ học, thường là có nhiều yếu tố kết hợp làm tăng nặng như: Bệnh đi kèm, mệt mỏi, suy giảm thể lực, sai tư thế, cơ bị mất ổn định và giảm tính linh hoạt, đôi khi còn do căng thẳng tâm lý xã hội hoặc tâm thần bất thường. Do đó, việc xác định một nguyên nhân thường rất khó hoặc không thể thực hiện được.

• Chấn thương cột sống do va chạm, té ngã
• Co cứng cơ, căng cơ cạnh sống.
• Vận động quá độ, ngồi không đúng tư thế.
• Khiêng vác nặng không đúng tư thế

Chỉ khoảng 15% trường hợp bị đau cột sống có nguyên nhân từ các tổn thương cấu trúc cột sống. Tất cả những rối loạn này cũng có thể xuất hiện mà không gây đau.

• Thoát vị đĩa đệm;
• Gãy nén đốt sống (thường ở ngực hoặc thắt lưng);
• Hẹp ống sống thắt lưng và cổ;
• Thoái hóa khớp cột sống;
• Trượt đốt sống;
• Dị tật cột sống;
• Chấn thương cột sống.

Nguyên nhân ngoài cột sống

Cần điều trị kịp thời các nguyên nhân nghiêm trọng để ngăn ngừa tàn tật hoặc tử vong;

Phình động mạch chủ bụng;

Bóc tách động mạch chủ bụng;

Phình động mạch đốt sống hoặc động mạch cảnh;

Các cơn đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim;

Viêm màng não mủ cấp tính;

Rối loạn cơ do viêm, ví dụ: Viêm đa cơ và các bệnh viêm cơ khác, đau đa cơ do thấp khớp;

Bệnh lý nhiễm trùng như Viêm đĩa đệm, Áp xe ngoài màng cứng hoặc Viêm tủy xương;

Khối u nguyên phát từ cột sống hoặc đốt sống;

Khối u đốt sống di căn đến cột sống;

Một số bệnh nội khoa khác: Viêm túi mật, viêm túi thừa, áp xe túi thừa, viêm tụy, loét dạ dày tá tràng, viêm ruột thừa), thai ngoài tử cung, ung thư buồng trứng, viêm vòi trứng, viêm màng phổi, viêm phổi, viêm tuyến tiền liệt, viêm bể thận, sỏi thận.

Các nguyên nhân không phổ biến khác

• Bệnh paget xương.
• Trẹo cổ.
• Hội chứng lối thoát lồng ngực.
• Hội chứng khớp thái dương hàm.
• Herpes zoster (ngay cả trước khi phát ban).
• Bệnh thoái hóa đốt sống: Viêm cột sống dính khớp (thường gặp nhất), viêm khớp - ruột, viêm khớp vảy nến, viêm khớp phản ứng và bệnh thoái hóa đốt sống không đặc hiệu.
• Tổn thương hoặc viêm đám rối thần kinh cánh tay, thắt lưng (hội chứng Parsonage Turner).

Đối phó với nguyên nhân, tránh biến chứng: Những nguyên nhân thoái hóa cột sống phổ biến