Triệu chứng bệnh Whitmore là gì? Cách điều trị và phòng ngừa bệnh

Bệnh Whitmore có tỉ lệ tử vong từ 40 đến 60%, gây ra bởi vi khuẩn. Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã đưa Whitmore vào danh sách những bệnh lý nguy hiểm hàng đầu. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn kiếm thức về cách lây nhiễm, triệu chứng bệnh Whitmore cũng như biện pháp điều trị và phòng ngừa nhiễm bệnh.

Nguyên nhân gây nhiễm khuẩn Whitmore

Whitmore (Melioidosis) là tên gọi của một căn bệnh truyền nhiễm cấp tính. Vi khuẩn gây ra bệnh là Burkholderia pseudomallei và cái tên Whitmore là tên của người tìm ra nó. Vi khuẩn Whitmore có thể tồn tại nhiều năm trong nước và đất, lây lan cho người và động vật tiếp xúc trực tiếp với đất hoặc nguồn nước chứa nó. Một số cách tiếp xúc trực tiếp có thể kể đến là hít phải bụi hoặc nước chứa vi khuẩn, uống nước ô nhiễm chưa qua khử trùng clo, chạm trực tiếp tay chân vào đất nhiễm khuẩn, đặc biệt là khi da có vết trầy xước.

Một số yếu tố tăng nguy cơ nhiễm khuẩn bao gồm:

• Vị trí địa lý: Người dân sống ở Đông Nam Á hoặc Bắc Úc có nguy cơ nhiễm cao. Một số quốc gia như Malaysia, Thái Lan, Singapore, Hồng Kông, Đài Loan, Việt Nam, Papua New Guinea, Pakistan, Ấn Độ, Mexico, Mỹ, Brazil, Puerto Rico… cũng phát hiện ca bệnh.
• Tính chất công việc: Công nhân làm việc ở công trường, ngư dân, nông dân, hướng dẫn viên du lịch, người công tác tại khu vực dễ xảy ra dịch bệnh.
• Người mắc bệnh mạn tính: Những căn bệnh như thận mạn tính, tiểu đường, gan, phổi mạn tính, ung thư, Thalassemia.
• Tiếp xúc với động vật có nguy cơ mắc bệnh cao: Động vật dễ bị nhiễm khuẩn từ nước tiểu, sữa, phân, vết thương từ động vật khác đã nhiễm khuẩn, dịch tiết mũi.. Các loài vật dễ mắc Whitmore nhất là heo, dê, cừu, ngựa, gia súc, chó mèo, cự đà, thú có túi…

Triệu chứng bệnh Whitmore

Tùy thuộc vào giai đoạn mắc bệnh mà triệu chứng bệnh Whitmore sẽ khác nhau. Phải mất từ 2 đến 4 tuần thì các triệu chứng mới xuất hiện sau khi người bệnh tiếp xúc với vi khuẩn. Ở nhiều trường hợp cá biệt, dấu hiệu mắc bệnh xảy ra sau vài giờ hoặc nhiều năm sau nhiễm khuẩn. Một số ít trường hợp mắc bệnh mà không thấy triệu chứng nào.

Bệnh Whitmore có 4 giai đoạn với những triệu chứng điển hình dưới đây:

Nhiễm trùng cục bộ

Vào giai đoạn này, da bệnh nhân sẽ nổi nốt đỏ sần, mưng mủ, lở loét. Người bệnh có cảm giác đau đớn kèm theo nhiều dấu hiệu như sụt cân, sốt, đau đầu, đau ngực hoặc đau bụng, đau cơ hoặc đau khớp, co giật. Các vết loét cũng xuất hiện ở một số cơ quan bên trong như phổi, gan, lá lách, tuyến tiền liệt. Khớp xương, hạch bạch huyết và não cũng bị nhiễm trùng.

Nhiễm trùng phổi

Khi vi khuẩn Whitmore tấn công phổi, bệnh nhân sẽ cảm thấy dấu hiệu rõ ràng và đến bác sĩ thăm khám. Những triệu chứng bệnh Whitmore đó là đau ngực khi thở, ho có đàm hoặc không đàm, sốt cao, đau cơ, nhức đầu, sụt cân. Bác sĩ dễ bị nhầm lẫn nhiễm trùng phổi do Whitmore và lao phổi vì chúng có nhiều hiện tượng giống nhau. Kết quả chụp Xquang phổi của người bệnh cũng thấy những đốm nhỏ tương tự như khi mắc bệnh lao.

Nhiễm trùng máu

TÌnh trạng nhiễm trùng phổi nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách thì sẽ tiến triển thành nhiễm trùng máu hay sốc nhiễm trùng. Biến chứng nghiêm trọng này sẽ dẫn đến tử vong. Các triệu chứng của sốc nhiễm trùng bao gồm sốt cao, rùng mình, đổ mồ hôi, đau họng, đau đầu, vấn đề về hô hấp như suy hô hấp hay khó thở, tiêu chảy, đau bụng trên, mất phương hướng, đau khớp và cơ, da có vết loét mủ, loét trong gan, lá lách, cơ, tuyến tiền liệt.

Nhiễm trùng toàn thân

Khi bị nhiễm khuẩn Whitmore đến giai đoạn cuối, bệnh nhân sẽ xảy ra tình trạng nhiễm trùng toàn thân với nhiều triệu chứng như tuyến mang tai đau hoặc sưng, đau cơ khớp, tổn thương phổi, gan, lá lách, tuyến tiền liệt, hạch bạch huyết. Bệnh nhân sốt cao, co giật, động kinh. Trên da và khắp các cơ quan trong cơ thể xuất hiện vết loét, vết áp xe. Các nốt này bắt nguồn từ những nốt cứng, màu trắng hoặc xám, sau đó sẽ mềm đi, bị viêm, trông như vết thương do bị vi khuẩn ăn thịt người gây nên.

Biện pháp chẩn đoán và điều trị Whitmore

Khi được chẩn đoán bị nhiễm vi khuẩn gây bệnh Whitmore, người bệnh sẽ được điều trị bằng cách sử dụng thuốc thích hợp. Tùy thuộc vào mức độ nhiễm trùng mà bác sĩ sẽ chỉ định thuốc phù hợp. Cách thức điều trị bệnh cũng ảnh hưởng đến kết quả điều trị bệnh lâu dài. Quá trình chữa bệnh thường bắt đầu bằng việc tiêm thuốc kháng sinh qua đường tĩnh mạch trong thời gian từ 10 đến 14 ngày. Sau đó, bác sĩ sẽ cho điều trị bằng thuốc kháng sinh đường uống từ 3 đến 6 tháng.

Sau khi đã hoàn tất liệu trình điều trị kháng sinh, khả năng bệnh tái phát sẽ thấp. Tuy vậy, người bệnh vẫn cần tuân thủ tốt những biện pháp phòng tránh để vi khuẩn Whitmore không có cơ hội quay lại.

Thuốc được chỉ định điều trị tiêm tĩnh mạch bao gồm Ceftazidime dùng mỗi 6 đến 8 giờ hoặc Meropenem dùng mỗi 8 giờ. Thuốc điều trị kháng sinh đường uống bao gồm Trimethoprim-sulfamethoxazole dùng mỗi 12 giờ hoặc Amoxicillin/axit clavulanic (co-amoxiclav) dùng mỗi 8 giờ. Trong trường hợp người bệnh dị ứng penicillin thì cần báo với bác sĩ để được chỉ định thuốc thay thế.

Cách phòng tránh nhiễm khuẩn Whitmore

Cho đến nay, vẫn chưa có vaccine để phòng ngừa nhiễm khuẩn Whitmore. Do đó, những người sống trong khu vực với nguy cơ mắc bệnh cao cần lưu ý:

• Sử dụng ủng và găng tay không thấm nước nếu phải ngâm mình trong nước hoặc bùn đất thường xuyên.
• Tránh tiếp xúc với nước đọng hoặc đất bùn nếu bạn đang có vết thương hở trên da, mắc bệnh tiểu đường hoặc thận mạn tính.
• Tránh tiếp xúc đường hô hấp với những bệnh nhân nghi ngờ nhiễm khuẩn Whitmore. Nhân viên y tế cần trang bị găng tay, khẩu trang và áo choàng nếu phải tiếp xúc người bệnh.
• Người nội trợ cần sử dụng găng tay trong quá trình chế biến thức ăn. Ngoài ra, bạn cũng cần khử trùng dao, thớt thường xuyên để đảm bảo vệ sinh.
• Chỉ uống sữa đã qua tiệt trùng.
• Thực hiện khám sàng lòng trong trường hợp bạn chuẩn bị thực hiện bất kỳ liệu pháp ức chế miễn dịch nào.

Bệnh Whitmore khó phát hiện, thời gian ủ bệnh lâu nên người bệnh thường phát hiện khi bệnh đã tiến triển nặng. Mong rằng những chia sẻ trên đã giúp bạn biết triệu chứng bệnh Whitmore để sớm phát hiện và điều trị kịp thời. Bệnh sẽ chữa được hoàn toàn nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm nên bạn hãy cẩn trọng nhé!

Xem thêm:

• Phác đồ điều trị bệnh Whitmore như thế nào?
• Vi khuẩn ăn thịt người là gì? Con đường lây nhiễm
• Bệnh nhân nhiễm vi khuẩn ăn thịt người có chữa được không?