Trụy tim là gì? Những vấn đề cần biết về Trụy tim

Trụy tim là gì?

Trụy tim hay trụy tim mạch hay ngưng tim đột ngột (Cardiovascular Collapse, Cardiac Arrest, and Sudden Cardiac Death) xảy ra khi tim ngừng đập đột ngột và bất ngờ làm cho máu sẽ ngừng chảy đến não và các cơ quan quan trọng khác. Trụy tim xảy ra là do một số loại rối loạn nhịp tim, rối loạn chức năng cơ tim hoặc van tim nghiêm trọng, mất trương lực mạch máu và/hoặc rối loạn cấp tính hồi lưu tĩnh mạch.

Những triệu chứng của Trụy tim

Các triệu chứng gợi ý bệnh lý trụy tim bao gồm:

• Ngã xuống đột ngột;
• Không có mạch;
• Ngừng thở;
• Bất tỉnh;
• Tức ngực;
• Chóng mặt;
• Tim đập nhanh;
• Khó thở.

Tác động của Trụy tim với sức khỏe

Trụy tim có thể làm giảm chất lượng cuộc sống, giảm khả năng vận động thậm chí dẫn đến đột tử.

Biến chứng có thể gặp khi bị Trụy tim

Biến chứng nặng nhất có thể gặp của trụy tim là tử vong. Ở những người sống sót sau trụy tim có thể gặp các khiếm khuyết nghiêm trọng về thần kinh và/hoặc thể chất.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Khi bạn có bệnh tim, từng gặp các triệu chứng kể trên hoặc có tiền căn gia đình mắc bệnh tim đều nên gặp bác sĩ chuyên khoa tim mạch để được điều trị.

Nguyên nhân gây Trụy tim

Các nguyên nhân cơ bản gây trụy tim bao gồm các tình trạng lành tính chẳng hạn như ngất do rối loạn chức năng thần kinh tim, nhưng cũng có các tình trạng ác tính đe dọa tính mạng bao như nhịp nhanh thất (VT), nhịp tim chậm, suy tim do nhồi máu cơ tim cấp tính nặng (MI) hoặc thuyên tắc phổi và các bệnh lý nghiêm trọng khác ảnh hưởng đến chức năng tim như vỡ cơ tim do chèn ép tim hoặc đứt cơ nhú kèm hở van hai lá. Các nguyên nhân cụ thể như sau:

Bệnh tim nền chưa được phát hiện, chưa được điều trị hoặc điều trị không hiệu quả

Nguyên nhân tim mạch thường gặp nhất gây trụy tim là bệnh mạch máu tim - bệnh tim thiếu máu cục bộ. Ngoài bệnh mạch máu tim, bệnh cơ tim không do thiếu máu cục bộ (phì đại, giãn và nhiễm trùng) là nguyên nhân thường gặp thứ hai của trụy tim ở Hoa Kỳ và các nước Châu Âu.

Các nguyên nhân ít gặp hơn khác bao gồm bệnh van tim, viêm cơ tim, phì đại cơ tim (thường do tăng huyết áp) và các bệnh lý liên quan hệ thống dẫn điện trong tim nguyên phát như hội chứng QT kéo dài và hội chứng Brugada.

Rối loạn nhịp tim

Các rối loạn nhịp tim trên ECG được đo ngay khi tại hiện trường của một ca trụy tim ngoài bệnh viện là một dấu hiệu quan trọng về nguyên nhân tiềm ẩn của tình trạng trụy tim và tiên lượng. Hơn một nửa số nạn nhân được tìm thấy với tình trạng rung thất (VF), dẫn đến giả thuyết cho rằng rung thất do thiếu máu cục bộ hoặc nhịp nhanh thất chuyển thành rung thất là biến cố phổ biến nhất gây trụy tim.

Một số bệnh lý đặc biệt khác

Bệnh mạch máu tim có thể gây ra trụy tim thông qua một số cơ chế cụ thể. Nguyên nhân phổ biến nhất là nhồi máu cơ tim cấp tính hoặc thiếu máu cơ tim thoáng qua dẫn đến cơn nhịp nhanh thất đa hình và cơn rung thất.

Ngoài ra, rối loạn nhịp tim chậm như block tim với nhịp thoát chậm hoặc hoạt động điện vô mạch do nhồi máu cơ tim diện rộng hoặc liên quan đến vỡ cơ tim cũng là nguyên nhân gây trụy tim. Một người khi bị nhồi máu cơ tim trước đó có nguy cơ trụy tim tăng lên gấp 10 lần, đặc biệt trong 30 ngày đầu tiên sau nhồi máu.

Bệnh cơ tim và các dạng bệnh tim cấu trúc khác

Trong bệnh tim bẩm sinh, các vết sẹo sau phẫu thuật chỉnh sửa cũng có thể đóng vai trò là nền tảng cho việc xảy ra nhịp vòng vào lại tâm thất. Trong nhiều loại bệnh liên quan đến suy giảm chức năng tâm thất và/hoặc phì đại tâm thất như bệnh mạch vành, bệnh van tim, viêm cơ tim và bệnh cơ tim không do thiếu máu cục bộ cũng có thể gây trụy tim.

Khi không có bất thường cấu trúc tim, rung thất có thể do bất thường kênh ion di truyền gặp trong hội chứng QT kéo dài và hội chứng Brugada, rung nhĩ nhanh liên quan đến hội chứng Wolff-Parkinson-White,... Hoạt động điện vô mạch cũng có thể là kết quả của thuyên tắc phổi, mất máu hoặc giai đoạn cuối của ngừng hô hấp.