Sự khác biệt giữa nhạy cảm thực phẩm và dị ứng thực phẩm mà bạn cần phải biết

Sự khác biệt giữa nhạy cảm thực phẩm và dị ứng thực phẩm nằm trong cách cơ thể phản ứng với thức ăn. Khi chúng ta gặp tình trạng dị ứng thực phẩm thì hệ thống miễn dịch của cơ thể sẽ tự kích hoạt phản ứng bất thường. Trong khi đó, khi bị nhạy cảm thực phẩm thì phản ứng sẽ xảy ra chủ yếu tại hệ tiêu hóa. Cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu kỹ hơn về vấn đề này qua bài viết dưới đây.

Thế nào là nhạy cảm thực phẩm?

Nhạy cảm thực phẩm có thể xuất hiện khi cơ thể không thể chấp nhận hoặc phản ứng không bình thường đối với một loại thức ăn cụ thể. Ví dụ như sự không dung nạp lactose xuất phát từ khả năng cơ thể không thể phân hủy lactose, một loại đường có mặt trong các sản phẩm sữa.

Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng nhạy cảm thực phẩm hoặc không dung nạp thực phẩm, bao gồm những yếu tố sau:

• Không có enzym phù hợp cho việc tiêu hóa một loại thức ăn cụ thể.
• Phản ứng với các phụ gia thực phẩm hoặc chất bảo quản thực phẩm như bột ngọt, sulfit hoặc màu nhân tạo.
• Các yếu tố dược lý như sự nhạy cảm với caffeine hoặc các hợp chất hóa học khác.
• Nhạy cảm với các loại đường tự nhiên có trong một số loại thực phẩm chẳng hạn như bông cải xanh, hành tây hoặc cải brussels.

Triệu chứng của tình trạng nhạy cảm thực phẩm có thể khác nhau giữa người này với người khác, tuy nhiên chúng thường liên quan đến vấn đề tiêu hóa. Cụ thể nhạy cảm thực phẩm gồm các biểu hiện dưới đây:

• Cảm giác đầy hơi và chướng bụng;
• Bị tiêu chảy kéo dài;
• Táo bón thường xuyên;
• Chuột rút cơ thể;
• Buồn nôn, nôn mửa.

Dị ứng thực phẩm là gì?

Hệ miễn dịch được đánh giá là một hệ thống an ninh tự nhiên của cơ thể, giúp chống lại các tác nhân gây hại như vi khuẩn, nấm hoặc virus. Khi dị ứng thực phẩm xảy ra, hệ miễn dịch sẽ xác định được loại protein cụ thể trong thức ăn gây dị ứng, từ đó tạo ra các kháng thể để loại trừ nó.

Trong dị ứng thực phẩm, phản ứng chủ yếu sẽ thông qua immunoglobulin E (IgE), một loại kháng thể dị ứng. IgE kích thích phản ứng ngay lập tức khi hóa chất như histamin được giải phóng từ tế bào mast.

Khác biệt quan trọng giữa dị ứng thực phẩm và nhạy cảm thực phẩm nằm ở mức độ nguy hiểm. Dị ứng thực phẩm có thể gây ra nhiều tình huống đe dọa tính mạng của người bệnh. Ngay cả một lượng nhỏ của chất gây dị ứng cũng dễ dẫn đến phản ứng nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời.

Triệu chứng của dị ứng thực phẩm rất đa dạng, bao gồm những biểu hiện như sau:

• Biểu hiện ngoài da: Phát ban, sưng phù, ngứa rát.
• Sốc phản vệ: Khó thở, thở nhanh, thở dốc, chói mắt và thậm chí tử vong.
• Triệu chứng tiêu hóa: Rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, táo bón.

8 loại thực phẩm chiếm tới 90% trong các phản ứng dị ứng thực phẩm gồm: Sữa, cá, trứng, động vật có vỏ, hạt cây, đậu phộng, lúa mì và đậu nành.

Ngoài ra, có các trường hợp dị ứng thực phẩm không thông qua IgE. Những phản ứng này xảy ra khi một số bộ phận khác của hệ miễn dịch được kích hoạt bên ngoài lớp kháng thể IgE.

Triệu chứng của phản ứng không phải IgE thường xuất hiện chậm hơn và chủ yếu ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, gồm tiêu chảy, nôn mửa hoặc chuột rút. Tuy ít nguy hiểm đến tính mạng nhưng loại phản ứng này cũng không thể chủ quan.

Cách xử lý khi bị nhạy cảm thực phẩm

Khi bạn đối mặt với dấu hiệu nghi ngờ về nhạy cảm thực phẩm, điều quan trọng là bạn nên biết cách xử lý tình huống một cách cụ thể. Dưới đây là những hướng dẫn quan trọng để đối phó với nhạy cảm thực phẩm:

• Ngừng sử dụng thức ăn gây nhạy cảm thực phẩm: Ngay lập tức ngừng sử dụng thực phẩm mà bạn nghi ngờ gây ra tình trạng nhạy cảm, dị ứng. Điều này có thể giúp ngăn ngừa triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn.
• Uống vitamin C: Một biện pháp hiệu quả có khả năng tăng cường hệ miễn dịch của bạn, giúp ổn định tình trạng sau khi tiêu thụ thực phẩm gây dị ứng đó là uống vitamin C.
• Đến gặp bác sĩ: Nếu bạn trải qua một hoặc nhiều triệu chứng của nhạy cảm thực phẩm, việc đến gặp bác sĩ là rất quan trọng. Bác sĩ sẽ thăm khám, đưa ra đánh giá và có thể thực hiện các xét nghiệm cụ thể để xác định dị ứng.
• Trường hợp sốc phản vệ: Trong trường hợp bạn hoặc người khác gặp phản ứng nhạy cảm thực phẩm nghiêm trọng như sốc phản vệ, hãy ngay lập tức thực hiện việc xoa bóp vùng tim bên ngoài lồng ngực và gọi cấp cứu. Thời gian đóng vai trò quyết định để đảm bảo tính mạng không bị nguy hiểm.
• Không tự ý dùng thuốc: Việc quyết định dùng bất kỳ loại thuốc nào để hỗ trợ xử lý nhạy cảm thực phẩm nên được tham khảo ý kiến từ bác sĩ. Tuyệt đối không tự mua và sử dụng thuốc dị ứng mà không có hướng dẫn và quan sát từ chuyên gia y tế.

Cách phòng tránh tình trạng nhạy cảm thực phẩm

Thường thì trẻ em có tỷ lệ bị nhạy cảm thực phẩm cao hơn so với người lớn, vì vậy bố mẹ cần thực hiện các biện pháp cẩn thận và chu đáo khi lựa chọn, chuẩn bị thực phẩm cho con. Đồng thời, việc vệ sinh dụng cụ ăn uống của trẻ cũng cực kỳ quan trọng để ngăn chất gây nhạy cảm hay dị ứng dính vào bát đũa, qua đó có thể gây ra phản ứng nhạy cảm thực phẩm cho trẻ.

Đối với người lớn, việc nghiên cứu và kiểm tra từng loại thực phẩm là một cách tốt để tránh nguy cơ bị bệnh. Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào về một loại thực phẩm có thể gây nhạy cảm hoặc dị ứng thì cần hạn chế sử dụng nó. Đối với những loại thực phẩm đã từng gây dị ứng, tốt nhất là tránh xa.

Khi bạn chọn thực phẩm đóng hộp, nên kiểm tra kỹ thành phần để đảm bảo rằng nó không chứa các chất gây dị ứng. Hơn nữa, tránh sử dụng thực phẩm đã hết hạn sử dụng, bởi chúng không chỉ gây ra nguy cơ gây nhạy cảm thực phẩm mà còn có thể gây ngộ độc.

Khi xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào như ngứa, phát ban, khó thở, đau bụng, tiêu chảy sau khi tiêu thụ thực phẩm, đặc biệt là khi ăn thực phẩm lạ, bạn cần tới gặp bác sĩ ngay lập tức để xác định nguyên nhân và lên kế hoạch điều trị thích hợp.

Như vậy, Nhà thuốc Long Châu vừa chia sẻ với bạn đọc những kiến thức về sự khác biệt giữa nhạy cảm thực phẩm và dị ứng thực phẩm. Hy vọng qua bài viết trên bạn đọc đã có thêm thông tin để xử lý và phòng tránh tình trạng này. Chúc bạn luôn khỏe mạnh!

Xem thêm:

• Tỏi ngâm giấm bị xanh có ăn được không?
• Ăn nấm bị mốc trắng ảnh hưởng đến sức khỏe thế nào?