Viêm dây thần kinh cấp tính nguyên phát: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Viêm dây thần kinh cấp tính nguyên phát là một hội chứng hiếm gặp, gây ra bởi sự viêm và mất bao myelin của dây thần kinh ngoại biên. Bệnh thường xuất hiện sau một nhiễm trùng, khiến cơ thể sản sinh ra kháng thể để chống lại, nhưng chính kháng thể này đã tấn công và làm tổn thương myelin hoặc sợi trục của rễ và dây thần kinh ngoại biên. Bệnh gây ra các cảm giác khó chịu, đau nhức, liệt cơ và trong một số trường hợp nặng có thể dẫn đến tử vong. 

Tìm hiểu rõ hơn về viêm dây thần kinh cấp tính nguyên phát ở bài viết dưới đây của Nhà thuốc Long Châu nhé.

Nguyên nhân của bệnh viêm dây thần kinh cấp tính nguyên phát

Cho đến thời điểm hiện tại, nguyên nhân của bệnh viêm dây thần kinh cấp tính nguyên phát vẫn chưa được làm rõ, tuy nhiên, bệnh thường xuất hiện sau một nhiễm khuẩn, như nhiễm khuẩn đường hô hấp hoặc viêm dạ dày ruột do virus. Có khoảng 70% trường hợp xuất hiện sau 1 - 3 tuần bị nhiễm khuẩn. 

Tác nhân được xác định đó là campylobacter jejuni (32%), cytomegalovirus (13%), Epstein-Bar virus (10%) và mycoplasma pneumoniae (5%). Thêm vào đó, cũng đã ghi nhận xuất hiện bệnh sau khoảng 1 - 3 tuần sau khi bị nhiễm khuẩn từ các loại siêu vi nhóm herpes, sởi, hồng ban, thuỷ đậu, quai bị, hay các loại viêm gan A/B. Một số trường hợp có thể sau tiêm chủng hay phẫu thuật.

Triệu chứng của bệnh viêm dây thần kinh cấp tính nguyên phát

Bệnh viêm dây thần kinh cấp tính nguyên phát có thể bắt đầu bất ngờ và tiến triển nhanh chóng. Triệu chứng đầu tiên là đau nhức, cảm giác tê bì, theo sau là yếu và liệt các cơ vận động. Các biểu hiện cụ thể có thể bao gồm:

• Liệt vận động: Thường xuất hiện ở hai chi dưới, vài ngày sau lan lên hai chi trên, thậm chí liệt cơ thân mình và cơ gáy. Nếu cơ gian sườn bị liệt sẽ gặp khó khăn trong hô hấp, nếu liệt hô hấp sẽ nguy hiểm tính mạng. Nếu vùng thân não bị tổn thương sẽ liệt mặt hai bên, liệt hầu họng, có khi liệt vận nhãn.
• Mất trương lực cơ, giảm hoặc mất phản xạ gân xương.
• Rối loạn cảm giác nông, sâu: Có thể xảy ra rối loạn cảm giác nông và sâu do tổn thương dây thần kinh.
• Rối loạn thần kinh thực vật: Hệ thần kinh giao cảm bị ảnh hưởng gây biến đổi tuần hoàn, loạn nhịp tim, tăng hoặc giảm huyết áp.

Viêm đa rễ và dây thần kinh có 6 mức độ, mức độ 6 là nặng nhất và có thể dẫn đến tử vong nếu không được sơ cứu và điều trị kịp thời. Tùy theo vị trí dây thần kinh bị viêm mà người bệnh sẽ có triệu chứng và mức độ đau khác nhau.

Chẩn đoán và điều trị của bệnh viêm dây thần kinh cấp tính nguyên phát

Phương pháp chẩn đoán

Để chẩn đoán bệnh, bác sĩ có thể dựa vào các phương pháp sau:

Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh, các triệu chứng, thời gian xuất hiện, mức độ nặng nhẹ và kiểm tra các chức năng thần kinh của người bệnh, như cảm giác, vận động, phản xạ, cơ, thần kinh tự động…

Xét nghiệm máu: Bác sĩ sẽ lấy mẫu máu của người bệnh để kiểm tra các chỉ số bình thường, cũng như phát hiện các kháng thể hoặc vi khuẩn có liên quan đến bệnh.

Chọc dò dịch não tủy: Bác sĩ sẽ dùng một kim nhỏ để chọc vào khu vực dưới cột sống của người bệnh để lấy một ít dịch não tủy. Dịch não tủy sẽ được phân tích để xem có bất thường về protein, tế bào, hoặc vi khuẩn.

Điện cơ đồ: Bác sĩ sẽ gắn các điện cực nhỏ lên da hoặc cơ của người bệnh để đo tốc độ và mức độ dẫn truyền của các xung điện trên dây thần kinh. Nếu dây thần kinh bị tổn thương, tốc độ và mức độ dẫn truyền sẽ giảm hoặc mất.

Chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT scan): Bác sĩ sẽ sử dụng các phương pháp chụp ảnh để quan sát cấu trúc của dây thần kinh, cột sống và não bộ của người bệnh. Nếu có sự thay đổi về kích thước, hình dạng, hoặc màu sắc của dây thần kinh, có thể là dấu hiệu của viêm.

Phương pháp điều trị

Người bệnh cần được đưa đến kiểm tra ngay lập tức để có chẩn đoán chính xác và phân biệt với nhiều bệnh lý khác nhau như rối loạn chuyển hóa dây thần kinh, thiếu hụt vitamin B1, B12, các bệnh hệ thống như tăng ure máu, đái tháo đường, ngộ độc dây thần kinh do thuốc, ngộ độc dây thần kinh do kim loại nặng, hoặc khuyết tật chuyển hóa bẩm sinh. 

Cần duy trì giám sát liên tục đối với người bệnh và đặc biệt quan trọng là theo dõi chức năng hô hấp. Nếu có dấu hiệu yếu liệt cơ hô hấp, cần ngay lập tức chuyển người bệnh đến các đơn vị điều trị tích cực hỗ trợ thở máy.

Điều trị bệnh viêm dây thần kinh cấp tính nguyên phát bao gồm:

• Điều trị nền: Bổ sung Gamma globulin hoặc Solumedrol, các vitamin nhóm B (B1, B6, B12), thuốc tăng dẫn truyền thần kinh, thuốc giảm đau, thay huyết tương, methylprednisolon…. Khẩu phần ăn cần đầy đủ dinh dưỡng kèm theo đó là xoa bóp và vận động nhẹ nhàng.
• Điều trị triệu chứng: Tùy theo biểu hiện của bệnh, có thể dùng thuốc giảm đau, thuốc chống co giật, thuốc ổn định huyết áp, thuốc điều chỉnh nhịp tim, thuốc chống nhiễm trùng, thuốc hỗ trợ hô hấp, thuốc hỗ trợ tiêu hóa, thuốc hỗ trợ thận...
• Điều trị nguyên nhân: Nếu xác định được tác nhân nhiễm trùng gây ra bệnh, có thể dùng kháng sinh, thuốc kháng virus, kháng nấm, kháng ký sinh trùng… để tiêu diệt tác nhân gây bệnh.

Cần làm gì để ngừa bệnh hiệu quả?

Để phòng ngừa bệnh viêm dây thần kinh cấp tính nguyên phát, bạn nên thực hiện các biện pháp sau:

• Tăng cường sức đề kháng: Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, uống nhiều nước, ngủ đủ giấc, tránh stress, tập thể dục thường xuyên, để cải thiện hệ miễn dịch của cơ thể.
• Tránh tiếp xúc với người bệnh nhiễm trùng: Hạn chế tiếp xúc với những người có triệu chứng nhiễm trùng đường hô hấp, tiêu hoá, da liễu, hoặc các bệnh truyền nhiễm khác. Nếu phải tiếp xúc, bạn nên đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên và giữ khoảng cách an toàn.
• Tiêm chủng đầy đủ: Tiêm chủng các vắc xin phòng ngừa các bệnh có thể gây ra viêm dây thần kinh cấp tính nguyên phát, như vắc xin sởi, quai bị, rubella, thủy đậu, viêm gan B, viêm màng não mủ….
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Thăm khám bác sĩ ít nhất một lần mỗi năm, để phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh lý có thể ảnh hưởng đến dây thần kinh, như tiểu đường, bệnh lý thận, bệnh lý gan, bệnh lý tuyến giáp.

Điều trị bệnh viêm dây thần kinh cấp tính nguyên phát cần được thực hiện sớm và đúng cách để tránh các biến chứng nguy hiểm như suy hô hấp, suy tim, suy thận, nhiễm trùng, loét da, co cứng khớp… Người bệnh cần được theo dõi và hỗ trợ tâm lý, tạo điều kiện cho hồi phục nhanh chóng và hoàn toàn.

Xem thêm:

• Điều cần biết về bệnh lý viêm đa dây thần kinh do đái tháo đường
• Viêm dây thần kinh tai là bệnh gì? Cách nhận biết và điều trị bệnh